Ý nghĩa và những phong tục truyền thống đêm giao thừa

Giao thừa là thời khắc chuyển giao thiêng liêng giữa năm cũ và năm mới, mọi người cùng nhau tạm biệt năm cũ và chào đón những điều tốt đẹp trong ngày đầu năm mới. Vậy bạn có biết ý nghĩa và nguồn gốc của phong tục đón giao thừa hay chưa? Cùng với Lịch Việt tìm hiểu nhé.

Giao thừa năm 2024 là ngày nào?

Trong quan niệm truyền thống của người Việt, thuật ngữ "giao thừa" nghĩa là "Cũ giao lại, mới tiếp lấy - Năm cũ qua, năm mới đến".

Đêm giao thừa diễn ra trong khoảng thời gian từ 23h ngày 29 hoặc 30/12 âm lịch (phụ thuộc vào số ngày của tháng 12 trong năm đó) đến 1h ngày 1/1 âm lịch tiếp theo, còn được gọi là Trừ tịch. Đây là một đêm được coi là linh thiêng nhất trong năm, đánh dấu sự kết thúc của một chu kỳ và sẵn sàng đón nhận những điều mới mẻ và may mắn trong năm mới.

Đêm giao thừa đón năm mới 2024 diễn ra vào đêm ngày 9 tháng 2 đến 0h ngày 10 tháng 2 dương lịch.

Nguồn gốc và ý nghĩa của giao thừa

Theo quan niệm dân gian, đêm giao thừa là thời điểm mọi người hân hoan đón tiếp 12 vị Thiên binh (hay còn gọi là 12 vị Hành khiển) tượng trưng cho 12 con giáp, họ được xem là những vị quan đặc biệt chịu trách nhiệm trông coi việc hạ giới.

Mỗi năm, một vị Hành khiển sẽ được phái xuống để quản lý hạ giới, và những năm tiếp theo sẽ chuyển giao công việc cho các vị quan tiếp theo. Đây là một chu kỳ không ngừng, tượng trưng cho sự liên tục và lưu thông của thời gian.

Sau khi về trời, các vị quan này sẽ dâng tấu sớ kể về sự kiện trần gian trong năm qua. Dựa vào báo cáo này, Ngọc Hoàng sẽ quyết định phúc lành hoặc trừng phạt con người trong năm mới. Do đó, thời điểm giao thừa trở thành lúc quan trọng nhất trong năm, ảnh hưởng đến vận mệnh và may mắn của gia đình.

Giao thừa là lúc mọi gia đình sum họp, là khoảnh khắc yên bình, thoải mái giữa thời gian hối hả. Nó không chỉ giúp xua đi tà khí, ma quỷ và những điều xấu xa của năm cũ mà còn mang đến may mắn và thành công cho năm mới. Đây là thời kỳ đặc biệt để mọi người giải tỏa muộn phiền, tận hưởng sự yên bình và chuẩn bị tâm hồn cho sự thiêng liêng nhất của đất trời.

Giao thừa cũng là dịp để mọi gia đình tỏ lòng biết ơn, quay về bên nhau sau một năm lao động và khám phá. Sự sum vầy hiếm hoi trong năm làm cho mọi người trân trọng hơn những khoảnh khắc quý giá này.

Các phong tục tập quán ngày giao thừa

Lễ cúng giao thừa

Vào thời khắc giao thừa, mỗi gia đình đều tổ chức lễ cúng giao thừa gồm 2 mâm lễ được chuẩn bị, một mâm cúng ngoài trời để chào đón các vị Phán quan, Hành khiển và mâm còn lại để thực hiện lễ cúng gia tiên tại bàn thờ gia đình.

Phong tục này tượng trưng cho lòng biết ơn của gia chủ đối với đất trời, tỏ lòng tôn kính và cầu mong cho một năm mới tràn đầy may mắn và thành công. Lễ cúng giao thừa giúp gia đình trải qua khỏi muộn phiền, lo âu, và gánh nặng của năm cũ.

Xông nhà

Lễ xông nhà là một nghi thức quan trọng, được thực hiện bởi người được chọn làm đại diện cho gia đình. Người này sẽ bước vào nhà đầu tiên khi năm mới bắt đầu. Nghi thức này tượng trưng cho việc mang về nhà mình những điều tốt lành, hạnh phúc và may mắn. Người được chọn thường rời khỏi nhà trước 0 giờ để xin hương, hái lộc, mang về những điều tốt lành cho gia đình.

Hái lộc

Hái lộc là hành động xin một cành cây, thường là cành lộc, để dâng lên bàn thờ gia tiên. Đây là cách để gia chủ bày tỏ lòng tôn kính và xin "lộc" từ đất trời và thần linh. Hành động này được coi là cầu mong cho một năm mới tràn đầy may mắn, hạnh phúc và thành công.

Chọn hướng xuất hành

Chọn hướng xuất hành là việc lựa chọn giờ và hướng để bước ra khỏi nhà lần đầu trong năm mới. Việc này được thực hiện dựa trên năm tuổi của người thực hiện, nhằm mang lại may mắn và thuận lợi trong những bước đi mới trong năm.

Mua muối

Phong tục mua muối vào đêm giao thừa được coi là một biện pháp để xua đuổi tà ma, xui xẻo, mang lại sự thuận lợi, hòa thuận trong gia đình. Mọi người thường mua một túi muối nhỏ để đưa về nhà, cầu chúc cho năm mới được an lành và hạnh phúc.

Chúc Tết

Khi bước vào giây phút đầu tiên của năm mới, mọi người truyền nhau những lời chúc Tết. Những lời chúc này bao gồm lời cầu mong cho một năm mới tràn đầy may mắn, công việc suôn sẻ, gia đình hạnh phúc và thành công trong những kế hoạch mới. Việc này thể hiện tình cảm yêu thương và hi vọng lạc quan cho mọi người xung quanh.

Trên đây là nguồn gốc, ý nghĩa và những phong tục tốt đẹp trong đêm giao thừa mà Lịch Việt muốn chia sẻ đến bạn. Hãy theo dõi Lịch Việt để cập nhật thường xuyên những thông tin hữu ích khác bạn nhé.