Mục lục
Âm lịch được tính trên thời gian mọc, lặn, di chuyển của mặt trời và mặt trăng. Vậy âm lịch có ý nghĩa gì, cách tính lịch âm 2023 như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu với Lịch Việt trong bài viết dưới đây.
Âm lịch là gì?
Âm lịch (hay còn gọi là lịch ta hoặc nông lịch) là loại lịch có lịch sử cổ nhất mà loài người đã phát minh. Trung Quốc và Ai Cập được coi là 2 quốc gia sử dụng âm lịch sớm nhất trên thế giới thời cổ đại.
Năm dương lịch được tính bằng khoảng thời gian Trái Đất quay 1 vòng quanh Mặt trời. Trong khi đó, âm lịch là cách tính lịch dựa trên sự di chuyển một vòng của Mặt Trăng quay quanh Trái Đất với thời gian 1 tháng. Mỗi tháng âm lịch có 29 - 30 ngày, một năm gồm 12 tháng. Đối với năm nhuận, 1 năm sẽ có 13 tháng.
Cách tính lịch này có mối liên hệ mật thiết với nông nghiệp, mùa vụ của phương Đông. Tại các nước theo Hồi giáo, người dân chỉ sử dụng một loại lịch duy nhất là âm lịch, tuy nhiên, lịch này không giống như lịch Việt Nam ở chỗ sự liên tục của chu kỳ trăng tròn không gắn với các mùa.
Nguồn gốc lịch âm tại Việt Nam
Lịch âm Việt Nam có nguồn gốc từ lịch âm Trung Quốc, được du nhập từ thời kỳ Bắc thuộc. Việc sản xuất lịch trong thời kỳ phong kiến diễn ra thường xuyên và thể chế có thay đổi nhiều lần. Những cơ quan sản xuất lịch còn dự đoán thời tiết, quan sát thiên thể và đưa ra các dự đoán dâng lên nhà vua.
Trăng tròn và trăng khuyết được phát hiện có quy luật nhất định là 29, 53 ngày, vì thế mà trăng tròn là tháng đủ với 30 ngày, trăng khuyết là tháng thiếu với 29 ngày. 1 năm âm lịch với 12 tháng chỉ có 354 - 355 ngày, trong khi chu kỳ thời tiết là 365 ngày nên khi đó, năm âm lịch thiếu 10-11 ngày, 3 năm liền dư hơn 1 tháng. Chính vì vậy, vào năm thứ ba, người ta đã thêm vào một tháng, gọi là tháng nhuận.
Lịch âm đóng vai trò gì
Kể từ khi ra đời đến nay, lịch âm đã đóng góp vai trò vô cùng quan trọng trong lối sống, phong tục tập quán và tiềm thức của người phương Đông. Ở Trung Quốc thời đại phong kiến, triều đình ban hành lịch để người dân tiến hành các nghi lễ và thu hoạch mùa màng. Tại Việt Nam cũng có lễ bàn giao lịch được gọi là lễ Bản Sóc, được cử hành long trọng hàng năm. Lịch âm của Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Việt Nam và Singapore về cơ bản giống như của người Trung Quốc. Do múi giờ của các nước là khác nhau nên thời điểm bắt đầu và kết thúc của mỗi tháng và tháng nhuận có thể khác nhau.
Ở nước ta, người dân thường sử dụng âm lịch để tính các ngày lễ Tết cũng như các việc quan trọng như cưới hỏi, xây nhà,... Các mốc thời gian quan trọng, các lễ hội truyền thống như lễ Tết, Trung thu cũng được tính bằng lịch âm.
Cách tính tháng nhuận và năm nhuận trong âm lịch
Nếu muốn tính năm âm lịch có tháng nhuận, bạn chỉ cần lấy năm dương lịch tương ứng chia cho 19, nếu ra số dư là một trong các số 0, 3, 6, 9, 11, 14, 17 thì năm âm lịch đó có tháng nhuận.
Ngày âm lịch được tính theo nguyên tắc sau:
Ngày đầu tiên của tháng âm lịch là ngày chứa điểm Sóc (thời điểm Trái Đất, Mặt Trăng và Mặt Trời cùng nằm trên một đường thẳng, đồng thời Mặt Trăng nằm giữa Trái Đất và Mặt Trời). Trung khí là các điểm chia hoàng đạo thành 12 phần bằng nhau. Bốn Trung khí đặc biệt nhất giữa bốn mùa bao gồm Xuân phân (20/3), Hạ chí (22/6), Thu phân (23/9) và Đông chí (22/12). Trong năm nhuận, nếu có 1 tháng không có Trung khí thì tháng đó là tháng nhuận. Nếu nhiều tháng trong năm nhuận đều không có Trung khí thì tháng đầu tiên sau Đông chí là tháng nhuận.
Đông chí luôn rơi vào tháng 11 âm lịch. Chúng ta cần tính 2 điểm sóc: Sóc A ngay trước ngày Đông chí thứ nhất và Sóc B trước ngày Đông chí thứ hai. Có 2 trường hợp xảy ra: khoảng cách giữa A và B dưới 365 ngày - năm âm lịch có 12 tháng. Trường hợp 2: khoảng cách giữa 2 điểm sóc trên 365 ngày - năm âm lịch là năm nhuận, khi đó, chỉ cần xem xét tất cả các tháng giữa A và B, tháng đầu tiên không chứa Trung khí sau ngày Đông chí thứ nhất được coi là tháng nhuận, tháng đó mang tên của tháng trước nó kèm theo chữ "nhuận".
Ví dụ: Âm lịch năm 2023
- Sóc A - điểm sóc cuối cùng trước Đông chí 2022 - rơi vào ngày 24/11/2022. Sóc B (ngay trước Đông chí năm 2023) rơi vào ngày 13/12/2023.
- Khoảng cách giữa 2 ngày này là khoảng 385 ngày nên năm âm lịch 2023 là năm nhuận. Tháng 11 âm của năm 2022 bắt đầu vào ngày chứa Sóc A, tức ngày 24/11/2022.
- Tháng âm lịch đầu tiên không chứa Trung khí là tháng từ 21/3/2023 đến 20/4/2023 (Xuân phân rơi vào 21/3/2023, còn Cốc vũ là 20/4/2023). Như thế tháng ấy là tháng nhuận.
- Từ 23/11/2003 đến 21/3/2023 là khoảng 120 ngày, tức 4 tháng âm lịch: tháng 11, 12, 1 và 2. Như vậy năm 2023 có tháng 2 nhuận.
Xem lịch âm trên ứng dụng Lịch Việt
Để xem lịch âm 2023 chuẩn xác và nhanh chóng nhất, bạn hãy tải ngay về máy ứng dụng Lịch Việt. Tại Lịch Việt, chúng tôi có rất nhiều tính năng hữu dụng khác bên cạnh xem ngày âm như thêm sự kiện, nhắc nhở theo lịch, xem tử vi, xem phong thủy, chọn ngày tốt,...
Ở phiên bản mới nhất của Lịch Việt, chúng tôi đã cải tiến thêm nhiều tính năng mới hỗ trợ khách hàng như tạo tài khoản, đồng bộ dữ liệu online, kết nối Facebook, Google Calendar.
Link tải app: http://onelink.to/txawdp
.jpg)
