Tết Đoan Ngọ còn được gọi là Tết diệt sâu bọ, rơi vào ngày mùng 5/5 âm lịch hàng năm. Hãy cùng Lịch Việt tìm hiểu về ý nghĩa, cách chuẩn bị mâm cúng đầy đủ cho Tết Đoan Ngọ trong bài viết dưới đây nhé.

Tết Đoan Ngọ là gì? Ý nghĩa của Tết Đoan Ngọ

Theo quan niệm người xưa, vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, các loại sâu bọ, giun, sán,… bên trong hệ tiêu hoá bắt đầu sinh sôi phát triển và gây hại nên cần tiêu diệt chúng. Chính vì vậy mà ngày này còn có tên là Tết diệt sâu bọ.

Không chỉ ở Việt Nam mà các quốc gia khác như Trung Quốc, Hàn Quốc, Triều Tiên cũng coi đây là một ngày lễ quan trọng trong năm, gắn liền với quan niệm về sự tuần hoàn của thời tiết.

Tết Đoan Ngọ còn là dịp để con cháu thờ cúng tổ tiên. Bên cạnh đó, việc dâng các loại trái cây cúng tổ tiên được quan niệm cầu mong một mùa bội thu.

Năm 2023, Tết đoan ngọ ngày 5/5 âm lịch sẽ rơi vào thứ Năm ngày 22/6/2023.

Tết Đoan Ngọ là gì? Ý nghĩa của Tết Đoan Ngọ

Mâm cơm cúng Tết Đoan Ngọ ba miền

Miền Bắc

Rượu nếp và bánh tro là hai món nổi bật trong mâm cơm cúng Tết Đoan Ngọ miền Bắc. Người xưa cho rằng rượu nếp có khả năng tiêu diệt sâu bọ trong cơ thể, khiến chúng không thể sinh sôi và gây hại trong cơ thể con người nữa.

Bánh tro được làm từ gạo nếp, được ngâm trong nước tro và bọc lại bằng lá chuối. Loại bánh này có mùi vị thơm ngon, dễ ăn, có thể ăn cùng đường hoặc mật. Gạo nếp khi luộc cùng lá có thể hấp thu các đặc tính cây cỏ, mang lại công dụng tiêu bệnh, giải nhiệt.

Mâm cơm cúng Tết Đoan Ngọ miền Bắc

Miền Trung

Người miền Trung thường dùng cơm rượu để cúng Tết Đoan Ngọ. Cơm được tạo hình miếng nhỏ vuông vức, chín mềm từ trong ngoài.

Thời điểm Tết Đoan Ngọ cũng là lúc thịt vịt ngon và béo nhất, người dân nơi đây tin rằng thịt vịt bổ máu, làm mát cơ thể, giúp tiêu hóa tốt hơn. Vì vậy, thịt vịt là một món ăn không thể thiếu trên mâm cơm cúng của người miền Trung.

Miền Nam

Cơm rượu là món ăn phổ biến trên hầu hết mâm cúng miền Nam. Cơm được vo tròn thành viên và chan thêm nước đường, gần giống xôi chè miền Bắc.

Bên cạnh đó còn có món chè trôi nước ở miền Nam. Những viên chè to tròn làm từ bột nếp trắng với nhân đậu xanh, ăn cùng nước đường và nước cốt dừa với niềm tin có thể diệt sâu bọ tốt.

Mâm cơm cúng Tết Đoan Ngọ miền Nam

Văn khấn Tết Đoan Ngọ trong nhà 2023

Người cúng đốt 9 ngọn nến, thắp 9 nén nhang, quỳ lạy 9 lạy và khấn:

"Con nhất tâm kính bái, cung thỉnh cha mẹ, ông bà, gia tiên tiền tổ nội ngoại, hôm nay là ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, ngày Tết Đoan Ngọ năm (thời gian hiện tại) vào giờ nhâm ngọ thanh long hoàng đạo là giờ cát tường, chúng con với tấm lòng thành kính hiếu nghĩa xin sửa soạn lễ vật, tiền vàng, nhang đăng cung thỉnh kính mời cha mẹ, ông bà, cùng gia tiên tiền tổ nội ngoại hạ đàn thụ hưởng và chứng giám cho tấm lòng thành kính của chúng con.

Kính lạy cha mẹ ông bà cùng gia tiên nội ngoại, nhân ngày Tết Đoan Ngọ con cung thỉnh kính mời gia tiên nội ngoại trợ duyên cho chúng con làm lễ cầu xin Thượng Đế, Ngọc Hoàng Đại Đế bảo vệ mùa màng cho nhân dân, gia ân cho hương linh tiên tổ được mát mẻ ở nơi thiên giới, chúng con thỉnh cầu cha mẹ, ông bà, gia tiên tiền tổ nội ngoại phù hộ độ trì cho chúng con, Cầu tài tài đến. Cầu phúc phúc lai. Cầu đức đức thịnh. Cầu lộc lộc tồn. Hanh thông sự nghiệp vạn sự cát tường như ý.

Chúng con nhất tâm quy mệnh lễ, thành kính cung thỉnh lên gia tiên nội ngoại cầu xin gia tiên chứng lễ.

Chúng con xin đa tạ.

Chúng con xin đa tạ.

Chúng con xin đa tạ."

văn khấn tết Đoan Ngọ

Văn khấn Tết Đoan Ngọ ngoài trời 2023

Thắp 9 ngọn nến, 9 nén nhang và đọc kinh:

"Đốt nến và đọc kinh. Khởi tâm thắp nến. Hào quang sáng bừng. Tâm thân thanh tịnh. Gạt bỏ phiền ưu. Thái thượng đại đan. Từ quang phổ chiếu. Thần tiên chứng đàn.Thắp nhang và đọc kinh. Hương phần bảo đỉnh. Khí đạt huyền không. Thần nhân hợp nhất. Yết kiến nguyệt cung. Thần thông linh hiển. Pháp hiện cửu vân. Đan điền linh tụ. Tâm quy mệnh lễ. Cáo hạ thần tiên."

Quỳ xuống lễ 9 lễ. 

"Con xin trấn minh nhất tâm quy mệnh lễ. Kính lạy Thượng Đế. Kính lạy Hỗn Côn Sư Tổ. Kính lạy Hồng Quân Lão Tổ. Kính lạy Ngọc Hoàng Đại Đế, Đông phương Thanh Đế, Nam phương Xích Đế, Tây phương Bạch Đế, Bắc phương Hắc Đế. Kính lạy Hàng Ma đại đế thánh quân, Trừ Ma đại đế thánh quân, Giáo Hóa đại đế thánh quân. Kính lạy Tam Thanh Sư Tổ, Nguyên Thủy Thiên Tôn, Đạo Đức Thiên Tôn, Linh Bảo Thiên Tôn. Kính lạy Càn khôn đại chiến thần Cửu Thiên Huyền Nữ, Thái Thượng Lão Quân, Huyền Thiên Trấn Vũ. Kính lạy chính nhất tổng quản đại Thần Tài.

Kính lạy: Chư vị Thần Tướng. Thượng đàm thần tướng thiên thiên tướng. Trung đàm thần tướng thiên thiên binh. Hạ đàm thần tướng thiên thiên mã. Kính lạy Tứ Đức Thánh Mẫu. Kính lạy Tứ Hải Long Vương. Kính lạy, Tản Viên Sơn Thánh Đô Đại Thành Hoàng. Kính lạy, Quốc chủ Đại Vương cảm thần Bạch Mã Linh Lang, cùng chư vị Thánh Quốc. Kính lạy chư vị Sơn thần, Long thần, Thổ địa, Thổ công táo quân, Thổ kỳ, cùng chư vị thần tiên trong tam giới, hạ đàn chứng lễ.

Hôm nay là ngày Tết Đoan Ngọ giữa thiên địa minh chứng, chúng con nhất tâm thành kính sửa soạn lễ vật tiền vàng, nhang đăng cung thỉnh tấu sớ kính trình lên Ngọc Hoàng Đại Đế cùng chư ngài, xin chư ngài gợi ý lên Thượng Đế khai ân minh xét cho toàn cõi trần gian được giải thoát mọi kiếp nạn, tất cả tà ma, quỷ trùng không làm hại được dương gian, mùa màng được bội thu, chúng sinh đều được hoan ca hưởng đại phúc, người tốt vì dân vì nước, người lương thiện, người không sát sinh, được tăng thọ, tích phúc, được ban cho tài lộc, quan lộc, phúc lộc, vận khí hanh thông vạn sự như ý nguyện.

Cầu xin Thượng Đế, Ngọc Hoàng Đại Đế, cùng chư ngài khai ân ban cho những linh hồn gia tiên của chúng con được hưởng đặc ân của Thượng Đế, được lên thiên giới hưởng đại phúc đại lộc.

Chúng con cầu xin Thượng Đế, Ngọc Hoàng Đại Đế cùng chư ngài minh anh xoi xét để các vị Thần Tiên chuyên diệt quỷ trừ tà trong tam giới được ra tay trừng phạt những kẻ ác nhân thất đức, hách dịch cường quyền ở trần gian, trừng phạt bọn trùng yêu, tà quái làm hại mùa màng.

Chúng con trấn minh nhất tâm thành kính nguyện rằng: Cầu tài tài đến, cầu phúc phúc lai, cầu đức đức thịnh, cầu lộc lộc tồn, ỷ trượng chư thiên, cung đức giáng hạ, hương biến tam giới thấu cửu trùng thiên. Chúng con cầu nguyện cho bách gia trăm họ và nhân dân Việt Nam, gia toàn khang ninh, nhân an vật thịnh, hiển vinh thụ huệ, thế thế chi an, ngàn thu vạn vạn tuế.

Nguyện cầu cho toàn cõi chúng sinh trong tam giới đều được hưởng ân huệ của Thượng Đế, vạn vật tự nhiên đều vinh danh Thượng Đế.

Chúng con xin đa tạ.

Chúng con xin đa tạ.

Chúng con xin đa tạ."

Sau khi đọc xong văn khấn thì lại quỳ lễ 9 lần.