Ngũ hành tương sinh, ngũ hành tương khắc là khái niệm vốn đã quen thuộc với người phương Đông từ rất lâu. Ngũ hành được cho là bắt nguồn từ Trung Hoa và đến nay vẫn giữ một vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống hàng ngày. Đó là sự chuyển hóa tương tác qua lại giữa trời và đất, tạo nên sự sống cho vạn vật. Cùng tìm hiểu về ngũ hành với Lịch Việt trong bài viết dưới đây nhé.

Tổng quan về ngũ hành trong phong thủy

Theo lý thuyết duy vật cổ đại, vạn vật sống trên trái đất đều chịu tác động của năm yếu tố cơ bản là: Kim (金) – Mộc (木) – Thủy (水) – Hỏa (火) – Thổ (土). Năm trạng thái này được gọi là ngũ hành:

– Kim là kim loại có độ cứng và màu sắc khác nhau.

– Mộc là thực vật mọc từ dưới đất lên.

– Thủy là nước ở trên trời rơi xuống, trong lòng đất hay trong ao, hồ, sông, suối… hoặc nước bốc hơi thành sương mù.

– Hỏa là lửa cháy được lưu hành khi đốt cháy vạn vật.

– Thổ là đất ở khắp mọi nơi.

Ba đặc tính quan trọng của ngũ hành gồm:

– Lưu hành: là cách mọi vật chất tồn tại, chuyển động trong không gian và thời gian.

– Luân chuyển: vật chất dưới sự tác động từ các yếu tố xung quanh sẽ đều có sự tồn tại và không ngừng phát triển

– Biến đổi: là việc vật chất không ngừng vận động, chuyển hóa từ dạng này sang dạng khác

Các đặc tính trên tồn tại song hành, tương tác qua lại lẫn nhau, giúp vạn vật tồn tại và phát triển. Đặc biệt, sự tương tác lẫn nhau được thể hiện cụ thể qua hai quy luật chính là ngũ hành tương sinh và ngũ hành tương khắc.

Tổng quan về ngũ hành trong phong thủy

Quy luật ngũ hành tương sinh

Tương sinh là sự tương tác qua lại của các sinh vật, giúp thúc đẩy, hỗ trợ sinh trưởng, phát triển. Nguyên lý của ngũ hành tương sinh là một vòng tròn khép kín: Kim - Thủy - Mộc - Hỏa - Thổ.

  • Kim sinh Thủy: kim loại nếu được nung ở nhiệt độ cao sẽ nóng chảy, tạo ra dạng vật chất ở thể lỏng. 

  • Thủy sinh Mộc: tất cả các loài thực vật trên trái đất không thể tồn tại được nếu không có nước. Mệnh Thủy nuôi dưỡng và tạo điều kiện cho Mộc sinh sôi, phát triển. 

  • Mộc sinh Hỏa: Mộc gồm gỗ và cây khô, đây là nguyên liệu để tạo ra Hỏa

  • Hỏa sinh Thổ: Hỏa là lửa, nóng, khi đốt cháy vạn vật sẽ trở thành tro bụi. Khi đó tro bụi sẽ vun đắp thành đất.

  • Thổ sinh Kim: tất cả các kim loại đều hình thành từ các quặng có trong lớp đất đá sâu thẳm trong lòng đất. 

mệnh Kim

Ngoài ra, quy luật ngũ hành tương sinh còn bao gồm một phương diện nữa theo quan điểm cái sinh ra nó và cái nó sinh ra đều có quan hệ tương hỗ nhau:

  • Mệnh Mộc tương sinh với mệnh Thủy và mệnh Hỏa.

  • Mệnh Hỏa  tương sinh với mệnh Mộc và mệnh Thổ.

  • Mệnh Thổ tương sinh với mệnh Hỏa và mệnh Kim.

  • Mệnh Kim tương sinh với mệnh Thổ và mệnh Thủy.

  • Mệnh Thủy tương sinh với mệnh Kim và mệnh Mộc.

Tương sinh là quy luật phát triển của âm dương ngũ hành. Tuy nhiên sinh nhiều quá đôi khi trở thành tai hại. Cũng giống như cây củi khô là nguyên liệu đốt để tạo ra lửa, nhưng nếu quá nhiều cây khô sẽ tạo nên một đám cháy lớn, gây nguy hại đến tài sản và tính mạng của con người. Đó là nguyên do tồn tại quy luật phản sinh trong ngũ hành.

Kim hình thành trong Thổ, nhưng Thổ quá nhiều sẽ khiến Kim bị vùi lấp. Hỏa tạo thành Thổ nhưng Hỏa quá nhiều thì Thổ cũng bị thiêu cháy . Mộc sinh Hỏa nhưng Mộc nhiều thì Hỏa sẽ gây hại. Thủy cung cấp dinh dưỡng để Mộc sinh trưởng, phát triển nhưng Thủy quá nhiều Thì Mộc bị cuốn trôi. Kim sinh Thủy nhưng Kim nhiều thì Thủy bị đục.

Mệnh Thủy

Quy luật ngũ hành tương khắc

Tương khắc là sự áp chế, cản trở sinh trưởng, phát triển của nhau. Theo quy luật ngũ hành tương khắc, vật chất khắc nhau sẽ dẫn đến sự tàn hoại, hủy diệt. Nguyên lỹ của quy luật tương khắc là:

  • Thủy khắc Hỏa: Nước sẽ dập tắt lửa.

  • Hỏa khắc Kim: Lửa mạnh sẽ nung chảy kim loại.

  • Kim khắc Mộc: Kim loại được rèn thành dao, kéo để chặt đổ cây.

  • Mộc khắc Thổ: Cây hút hết chất dinh dưỡng khiến đất trở nên khô cằn.

  • Thổ khắc Thủy: Đất hút nước, có thể ngăn chặn được dòng chảy của nước.

Quy luật ngũ hành tương khắc cũng bao gồm hai mối quan hệ là: cái khắc nó và cái nó khắc.

  • Mệnh Thủy tương khắc mệnh Hỏa và Mệnh Thổ.

  • Mệnh Hỏa tương khắc Mệnh Kim  và mệnh Thủy.

  • Mệnh Kim tương khắc Mệnh Mộc và mệnh Hỏa.

  • Mệnh Mộc tương khắc Mệnh Thổ và Mệnh Kim .

  • Mệnh Thổ tương khắc mệnh Thủy và Mệnh Mộc.

mệnh Mộc

Trong tương khắc có phản khắc. Khi cái nó khắc có nội lực quá lớn sẽ khiến cho nó bị tổn thương, không còn khả năng khắc hành khác nữa thì đây được gọi là quy luật phản khắc.

Kim khắc Mộc, nhưng Mộc quá cứng khiến Kim bị gãy. Mộc khắc Thổ nhưng Thổ nhiều sẽ khiến Mộc suy yếu. Thổ khắc Thủy nhưng Thủy nhiều sẽ khiến Thổ bị sạt nở, bào mòn. Thủy khắc Hỏa nhưng Hỏa quá nhiều thì Thủy cũng phải cạn. Hỏa khắc Kim nhưng Kim nhiều Hỏa sẽ bị dập tắt.

Có thể thấy tương sinh và tương khắc là hai quy luật tuy trái ngược nhưng luôn tồn tại song song và duy trì sự cân bằng trong vũ trụ. Hiểu thêm về sinh và khắc giúp ta hiểu rõ hơn về vũ trụ cũng như chính mình. 


Bài viết đã tổng hợp các thông tin cơ bản nhất về ngũ hành và ngũ hành tương sinh - tương khắc. Để tìm hiểu thêm về ngũ hành và phong thủy, hãy trải nghiệm ngay các tính năng Phong Thủy trên ứng dụng miễn phí Lịch Việt!